Door Jan Denys @DenysJan

Een nieuwe declaratie opstellen die moet dienen om de volgende 100 jaar te overbruggen… daar houden we ons, als lid van de Belgische werkgeversdelegatie, op het ILO mee bezig deze en ook vorige week. Van een uitdaging gesproken. Het is zeer jammer dat ILO beslist heeft om dit gigantische werk in een één jaar proces te duwen. Meestal neemt men voor Conventies en dergelijke twee jaar de tijd. Dat is nu éénmaal de tijd die nodig is om het proces zijn werk te laten doen. Het is dan ook niet uit te sluiten dat we er niet zullen in slagen een gezamenlijk gedragen declaratie af te werken en dat er een extra jaar nodig zal zijn.

Zoals verwacht verlopen de discussies dus moeilijk. Dit kan ook niet anders als je weet hoe gigantisch de uitdaging is : overheden, vakbonden en werkgevers moeten het eens worden niet alleen over het heden maar ook over de toekomst. En dan zijn er uiteraard de zeer uiteenlopende achtergrondsituaties wereldwijd. Voor veel landen is de uitdaging de komende 100 jaar eigenlijk redelijk simpel : het omzetten van informele jobs in formele. Hoe je dit doet is uiteraard een andere zaak maar over het doel kan weinig betwisting bestaan. Anders is het natuurlijk wat betreft de ontwikkelde wereld. Wat zal in de komende 100 jaar anders zijn dan in de voorbije? De ‘alles wordt anders’ retoriek klinkt meestal redelijk hol en is snel te doorprikken maar dat betekent uiteraard niet dat er geen veranderingen plaatsvinden. En die moet je dan ook vastpakken.

Een heel belangrijke ontwikkeling wat mij betreft is de emancipatie van de werknemer. Deze is steeds beter geschoold en beschikt over steeds betere middelen om zichzelf bij te scholen en zicht te krijgen op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Nooit eerder in de geschiedenis was de werknemer zo in staat om de loopbaan in eigen handen te nemen en deze te sturen. Dat betekent dat we minstens gedeeltelijk het oude beeld van de zwakke werknemer, die wat betreft zijn loopbaan volledig afhankelijk is van de werkgever, moeten bijstellen. Dit zou toch een plaats moeten krijgen in de declaratie. Een prima manier om hier naar te verwijzen is om in de declaratie op te nemen dat het verder ontwikkelen van competenties tijdens de loopbaan een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van vakbonden, werkgevers en overheden maar ook een individuele verantwoordelijkheid van de werknemer. Op een arbeidsmarkt waar straks een meerderheid van de werknemers hooggeschoold is, mag je toch verwachten dat deze ook zelf initiatief nemen en niet hoeven af te wachten wat de werkgever beslist.

Jammer maar helaas. De werknemersvertegenwoordigers zien een verwijzing naar individuele verantwoordelijkheden niet zitten. Onbespreekbaar. En ook de overheden helpen niet mee. En dus houdt men het in de tekst op een veilige ‘ gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheden en sociale partners’. Vreemd toch deze visie van overheden. Zien ze hun eigen burgers echt op deze manier? Dit lijkt me geen gezonde visie op de toekomst. Niet alles verandert. Maar sommige dingen wel. Een declaratie die hier geen ruimte voor laat, mist in elk geval al één heel belangrijke ontwikkeling. Nu nog zien of de declaratie er überhaupt komt. Op het ogenblik dat we dit schrijven lijkt de kans niet groot.

Jan Denys 19 juni 2019